Veel partijen in de Tweede Kamer willen af van het het eigen risico dat geldt bij de basisverzekering van de zorg. Daar zijn echter aanzienlijke kosten aan verbonden die in de miljarden lopen. De grote vraag blijft hoe dit gefinancierd zou moeten worden.

Het eigen risico is een bedrag dat verzekerden zelf aan zorgkosten moeten betalen voordat de dekking van de basisverzekering ingaat. Standaard is dit 385 euro, maar je kunt het bedrag ook verhogen in ruil voor een lagere zorgpremie.

Een aantal vormen van zorg is overigens uitgesloten van het eigen risico. Dit geldt onder meer voor bezoek aan de huisarts, dat altijd wordt gedekt door de basisverzekering.

Het afschaffen van het eigen risico brengt forse kosten met zich mee. Volgens het ministerie van Volksgezondheid gaat het om zo’n 5,5 miljard euro per jaar, zo bleek afgelopen jaar uit een nota.

De kosten voor het afschaffen van het eigen risico zijn tweeledig. Zo'n 3,3 miljard euro betreft eigen betalingen van zorggebruikers waar zorgverzekeraars zelf dus geen kosten voor hoeven te maken. Daarnaast kost het afschaffen van het eigen risico naar schatting 2,2 miljard euro vanwege het wegvallen van het zogeheten remgeldeffect: verzekerden worden niet meer financieel geremd door het eigen risico en gaan meer zorg gebruiken, omdat de zorgverzekeraar die toch wel vergoedt.

PVV-Kamerlid Fleur Agema kwam woensdag stevig in aanvaring met een deel van de Tweede Kamer over de timing van het afschaffen van het eigen risico in de zorg.

Kamerleden van GroenLinks-PvdA, SP, D66 en ChristenUnie verweten Agema dat haar partij voor de verkiezingen campagne heeft gevoerd om het eigen risico af te schaffen. In een debat over de begroting van het ministerie van Volksgezondheid wilde Agema, vooralsnog, geen steun geven aan moties van partijen die dat per direct willen regelen.

De SP wil het eigen risico helemaal afschaffen, GroenLinks-PvdA wil beginnen met een verlaging van het eigen risico per 2025 met honderd euro. De beide fracties willen dat regelen bij de begrotingsbehandeling van VWS, woensdag en donderdag. De Kamerleden Jimmy Dijk (SP) en Julian Bushoff (GroenLinks-PvdA) probeerden Agema over te halen hun respectievelijke moties te steunen.

Dat wilde Agema tot frustratie en verontwaardiging van ook de CU en D66 niet. "De PVV heeft in de campagne beloften gedaan om het eigen risico af te schaffen. Wat zijn die beloften waard", wierp Wieke Paulusma haar PVV-collega voor de voeten. Agema reageerde kribbig op de kritiek van de fracties.

PVV, VVD, NSC en BBB moeten het eens worden over de financiering van afschaffing eigen risico zorgverzekering

Agema heeft onder meer moeite met de manier waarop de linkse fracties hun plannen met het eigen risico willen betalen. Daarnaast wil ze de verkennende gesprekken niet verstoren, die de PVV met VVD, NSC en BBB voert.

Ze benadrukte dat de PVV het eigen risico wel dergelijk wil afschaffen, maar dat onder meer de VVD en NSC dat niet willen. "Ik kan niet op de zaken vooruitlopen. Ik hoop dat het tot een formatie komt met deze drie partijen. Afschaffen van het eigen risico is nog steeds onze inzet. We proberen dat in de formatie te regelen."

Grote vraag is waar de miljarden vandaan moeten komen om het afschaffen van het eigen risico te financieren. Daar zijn grofweg twee opties voor: het verhogen van de belastingen of het verhogen van de premies voor de zorgverzekering.

Belastingverhoging zou kunnen via de inkomstenbelasting in box 1 of de vermogensbelasting in box 3. Als de premies voor de zorgverzekering omhoog gaan, dan gaat dat per verzekerde Nederlander vrijwel net zoveel kosten als het eigen risico.

Zorgspecialist Van Balen van ABN AMRO gaf onlangs aan dat er bij het afschaffen van het eigen risico een grote kans is dat de zorgvraag sterk stijgt, met hogere zorgkosten als gevolg. Van Balen pleitte voor een alternatief: het verhogen van bepaalde uitkeringen specifiek voor kwetsbare groepen.

Zo ontvangen in Nederland 5,1 miljoen mensen een AOW-uitkering. Als deze uitkering bijvoorbeeld met 32 euro per maand wordt verhoogd, is dat 385 euro per jaar. Ofwel: het bedrag van het eigen risico.

LEES OOK: Eigen risico zorg afschaffen? Verhogen AOW met €385 per jaar is beter alternatief, volgens zorgeconoom